Çin: Sosyalist Bir Kalkınma Modeli Mi?

Son kırk yılda, Çin olağanüstü bir büyüme kaydetmiştir. Küresel mali krizden ve büyük kapitalist ekonomilerdeki Büyük Durgunluk’tan bu yana Çin, önde gelen kapitalist ekonomilerle de üretim açığını kapatmaya devam etmiştir. Merak konusu olan ise “Çin önümüzdeki 40 yılı da yakalamaya devam mı edecek yoksa diğer ‘yükselen’ ekonomilerin yaşadığı sözde ‘orta gelir tuzağı’nın kaderini mi yaşayacak?” Bu makale, Çin’in ekonomik ilerlemesi için üç olası açıklamayı ele almaktadır. Bunlar; “Neoklasik büyüme teorisi; Keynesyen tarzda bir zorunlu yatırım modeli; ve değer yasalarına ve emeğin üretkenliğine dayanan Marksist bir model”dir. Neoklasik model, Çin’in ucuz ve bol emeğin karşılaştırmalı avantajını vurgulamakta; Keynesyen model, Çin’in yüksek yatırım oranının rolüne odaklanmakta; Marksist model ise Çin’in kapitalist üretimde değer yasasını istisnai bir şekilde dizginlediğini vurgulayarak emek üretkenliğinin daha hızlı genişlemesine izin verirken “Çin’e özgü sosyalizm“ içindeki temel çelişkileri ortaya çıkarmaktadır.