Ulusoy, C. (2025). Modernist Milliyetçi Olarak Sun Yat-sen ve Siyasal Mirası. BRIQ Kuşak ve Yol Girişimi Dergisi, 6(2),147-168.
This work is licensed under a
Creative Commons Attribution 4.0 International License.
2025 yılı, Çin demokratik devriminin lideri olan Dr. Sun Yat-sen’in vefatının yüzüncü yıl dönümüdür. Sun, 20. yüzyılın ezilen dünya coğrafyasındaki modernist milliyetçi liderlerin ilk kuşağındandır. Sun ilk olarak, Batılı güçler tarafından yarı-sömürge haline getirilmiş Mançu kökenli Qing Hanedanı’nı yıkarak, Han milliyetinin kendisine ait bir ulus-devletle modern bir toplumsal yaşam sürdürmesini ve sanayileşmiş, halkına refah sağlayabilen bir ekonomik yapı kurmasını amaçlamıştır. Fakat lideri olduğu milliyetçi örgütlenmenin kitle çizgisini ihmal etmesi ve devrimi gerçekleştirecek toplumsal güçlerin zayıflığı, onu İmparatorluk coğrafyası üzerinden bir Cumhuriyet projesine zorlamıştır. Bu projenin akamete uğramasından çıkardığı dersler ve Bolşevik İhtilali’nin etkisiyle Sun, kitlelerle bağ kurmaya son derece önem veren bir örgütsel yapılanmayı, ırka dayalı Han milliyetçiliğinden sosyalizan Çin milliyetçiliğini savunan bir siyasal çizgiyi ve bütün halk sınıflarını demokratik devrim yolunda birleştiren bir devrimci stratejiyi gündemine almıştır. Böylelikle Sun, kendisinden sonraki Çin liderlerinin, Çin’in tarihsel birikimini dikkate alan ve milliyetçilik ile sosyalizm arasındaki bağları ayakta tutan siyasal tutumunun öncüsü olarak büyük bir miras bırakmıştır. Vefatının yüzüncü yılında Sun Yat-sen, Çin için sadece bir hatıra değildir. Siyasal mirası önemini korumaktadır.